Leven en leren leven met verlies

Door Lisianne Fennema | 11 september, 2018,

Namens Zuylen Uitvaartverzorging begeleid ik nabestaanden bij rouw en verlies. Na een uitvaart willen we nabestaanden namelijk niet zomaar loslaten. Juist in die periode van heftige rouw willen we er ook zijn. Daarom bel ik nabestaanden na een paar weken altijd even op om te vragen hoe het gaat.

Naast dit persoonlijke contact met nabestaanden doet Zuylen Uitvaartverzorging nog iets anders moois op het gebied van rouw en verlies. Sinds 2001 organiseren we betekenisvolle bijeenkomsten, ook wel bekend als ‘de lezingencyclus’. Zelf werkte ik in dat jaar nog niet bij Zuylen, maar een kennis tipte mij. Twee lezingen hebben toen direct mijn blik op leven en leren leven met verlies veranderd: de lezing van de inmiddels overleden Bruno Paul de Roeck, die zichzelf in een van zijn boeken een Zotte Kraai noemt. Ik weet nog heel goed, dat ik direct na deze lezing, al zijn boeken heb aangeschaft. Ik heb ze ‘verslonden’. Als gestalttherapeut, was hij het, die in Nederland veel in beweging wist te brengen door het boek: “Recepten om in de puree te raken”. Nog hoor ik wel eens dat een hulpverlener, dit boekje ter lezing adviseert. De andere lezing was die van Arthur Polspoel, zo naturel, zo indringend. Hij is een van mijn gewaardeerde leraren. Van hem heb ik geleerd hoe je wezenlijk contact maakt met iemand. Of zoals mijn echtgenoot het net iets anders zegt ‘Je kijkt iemand wel vóór zunne kop, maar niet in z’n kop.’ Dit werkelijk te weten is wezenlijk, want alleen bij écht contact, kan er verbinding ontstaan, waardoor mensen zich werkelijk gehoord en gezien en dus ook gesteund voelen.

Inmiddels ben ik ruim 15 jaar in dienst bij Zuylen en ben ik trots dat ik vanaf 2013 de organisatie van de bijeenkomsten op me mag nemen. De selectie van schrijvers, sprekers en acteurs is telkens weer een prachtige zoektocht. De verschillende thema’s zorgen ervoor dat er voor iedereen wel iets passends tussen zit. Elke bijeenkomst blijft mij bij, maar vooral de lezing van Pim van Lommel over bijna dood ervaringen. Nog steeds wordt mij gevraagd of we het daar niet weer eens over kunnen hebben (en dat gaan we doen!). Ook de indrukwerkkende lezing van Manu Keirse zal ik nooit vergeten. Ik zet even wat citaten van hem op een rij:

“Rouw verwerk je niet, je overleeft je verlies en je leeft ermee”.”
“Geen kind wordt zo gemist, als het kind dat er niet meer is.
“Loslaten is anders leren vasthouden.”

Inmiddels hebben we 89 betekenisvolle bijeenkomsten achter de rug en staat er een gloednieuw programma voor de deur. De aanmeldingen stromen binnen. Van trouw publiek, maar ook van nieuwe bezoekers, jong en oud. De eerste bijeenkomt in de nieuwe reeks is de theatervoorstelling ‘Ma’, gebaseerd op het boek van Hugo Borst over de aftakelende geest van zijn moeder. Deze voorstelling voor 30 september (2018) is nagenoeg ‘uitverkocht’.

Dat klopje van dankbaarheid op m’n rug, die dikke waarderende knipoog of zomaar ineens een dikke zoen als blijk van her- en erkenning, dát is waarvoor ik dit doe. Elke keer raakt het me weer dat wij nabestaanden en geïnteresseerden kunnen steunen. Natuurlijk kunnen wij het verdriet van het verlies, in welke vorm dan ook, niet wegnemen, maar we kunnen wel een beetje helpen om ernaar te kijken.

Benieuwd naar onze bijeenkomsten? U vindt ze op onze website. Aanmelden hiervoor is gratis.

Voor meer informatie, mail mij gerust: l.fennema@zuylen.nl

Graag tot ziens,

Lisianne Fennema

Lisianne Fennema
Medewerker nazorg