“In ieder mens zit de kracht om door te gaan”. Lisianne over haar rol als rouw- en verliesbegeleider.

Het meest invloedrijke boek over rouw zou haar loopbaan bepalen, al had ze daarvan geen idee toen ze het als zeventienjarige las. Lisianne Fennema is inmiddels al 21 jaar rouw- en verliesbegeleider bij Zuylen. Daarnaast is ze de drijvende kracht achter de Betekenisvolle Bijeenkomsten van de Bredase uitvaartorganisatie.

Ze zal het nooit meer vergeten, het beeld van de sinaasappelen die door de kamer rolden nadat haar oom een schaal met het fruit had omgestoten. Lisianne en haar nichtje kropen over de grond om de sinaasappels te verzamelen. Haar opa lag in het midden van de kamer opgebaard.

“Het voelde helemaal niet angstig”, herinnert de Oosterhoutse zich. “Wij spraken thuis makkelijk over ziekte en dood omdat mijn vader jong ziek werd. Het hoorde bij ons leven. Het werd niet weggestopt, of spannend of angstig gemaakt.”

Elisabeth Kübler-Ross

In die context kwam ze in aanraking met het boek Lessen voor levenden van Elisabeth Kübler-Ross uit 1969. De Zwitsers-Amerikaanse psychiater beschreef in dat werk de fases die een rouwende persoon doormaakt. “Het boek pakte me meteen. Ik dacht als zeventienjarige: hier moet meer aandacht voor zijn. We weten te weinig van rouw.”

Toen Lisianne jaren later op haar toenmalige werk een collega naar Zuylen zag vertrekken om uitvaartverzorger te worden, volgde ze al snel in diens voetsporen. “Die collega zei: dit is ook iets voor jou. Ik heb toen gesolliciteerd.”

Ze concludeerde tot haar verbazing dat het toch niet het juiste vak voor haar was. “We werkten nog met een pieper. Die lag naast je bed en ik vond de druk erg spannend. Ik kwam van boven de rivieren, wist heg noch steg rond Breda. Als ik eenmaal bij de familie was, was het oké. Maar ik had nog onvoldoende zelfvertrouwen”, bekent ze.

Opleiding

Ze stopte met haar werk als uitvaartverzorgster en ging bij Zuylen verder in een administratieve functie. Lisianne: “Ik ging al naar de Betekenisvolle Bijeenkomsten en ben me gaan verdiepen in alles wat met rouw en uitvaarten te maken heeft. Ik ben toen een hbo-opleiding rouw en verlies gaan volgen naast mijn werk.”

Toen er vacatures voor rouw- en verliesbegeleider en organisatie vacant kwamen, solliciteerde op beide functies. Directeur Roel Stapper zei volmondig ja. Sindsdien is ze naast rouw- en verliesbegeleider ook verantwoordelijk voor de Betekenisvolle Bijeenkomsten. “De functies overlappen elkaar; het gaat om verbinding zoeken.”

Lisianne weet precies waarom ze zoveel van haar werk houdt. “De kracht van een rouw- en verliesbegeleider is iemand zo snel mogelijk weer op eigen benen zetten. Die persoon het vertrouwen geven: jij kunt dit. Dat maakt het zo mooi. In ieder mens zit de kracht om door te gaan.”