Rouw in coronatijd

Rouw in coronatijd

Mijn naam is Lisianne Fennema. Als rouw- en verliesbegeleider bij Zuylen Uitvaartverzorging zoek ik, een paar weken na de uitvaart, altijd contact met nabestaanden om te vragen hoe het met ze gaat. Sommigen willen hun verhaal nog eens kwijt en anderen probeer ik verder te helpen omdat ze zelf niet verder kunnen. Een dankbare job, zeker in deze periode van de coronacrisis. Ik merk namelijk dat mijn telefoontje extra op prijs wordt gesteld nu social distance de eenzaamheid vergroot. Stel je maar eens voor dat je een paar weken geleden afscheid hebt moeten nemen van je liefste. Hoe verdrietig is het dan als er nu niemand op bezoek komt om je te troosten of een arm om je heen te leggen? Afgelopen week had ik een gesprek met een negentigjarige weduwnaar. Hij bezorgde mij kippenvel om zijn mooie, verdrietige en toch ook optimistische verhaal.

Anderhalf jaar geleden werd zijn echtgenote ziek. Na bezoek aan de huisarts werd er direct een doorverwijzing naar het ziekenhuis geregeld. Daar volgde de pittige diagnose: borstkanker met uitzaaiingen. De klap was, ondanks de hoge leeftijd, enorm. Zo hadden ze zich het einde niet voorgesteld. Eigenlijk leefden ze allebei in de veronderstelling dat ze nog jaren voor zich hadden. Meneer vertelde me: ”We willen er niet aan hè, aan die dood. Toen het slechte nieuws een beetje binnengekomen was, keken mijn vrouw en ik elkaar diep in de ogen. Mijn dappere lieverd zei me met tranen in haar ogen: ”Kees, het einde van ons samenzijn komt in zicht en, als ik het mag zeggen, dan wil ik liever niet naar het ziekenhuis voor dit laatste levensstuk. Wat denk je Kees, mag ik hier in dit huis sterven? Het huis waar we samen zoveel mooie herinneringen hebben, de plek die al jaren ons veilige toevluchtsoord is. Mag dat nu ook? Mag ik nu de laatste tijd die we samen hebben, samen met jou, tot het einde hier be-leven?” “Dit was de meest indringende vraag die mijn vrouw ooit aan mij had gesteld. Hoe kon ik dit weigeren? Mijn lief, die meer dan 67 jaar altijd voor mij had klaargestaan, vroeg nu, of ik er voor haar wilde zijn. Ik twijfelde geen moment en antwoordde: “Lieverd, we gaan het doen, dag voor dag.” “

Zo ging dit stel op weg en al snel bleek dat mevrouw hard achteruitging. Volgens de huisarts hadden ze meer hulp nodig. Maar meneer wist dat hij nog niet aan het einde van zijn krachten was en weersprak de woorden van de huisarts. “Dokter, ik ben nog vief genoeg. Met uw morele steun en wekelijkse bezoekje kan ik het echt allemaal aan. Dan doen we het samen, dag voor dag.” Op die voet gingen ze samen verder. Dat zijn echtgenote gruwelijk veel pijn had, was duidelijk merkbaar. Maar ze deed er alles aan om bij haar man te blijven. Ze weigerde alle medicatie en verdroeg de pijn. Ze troostte haar Kees zelfs door te zeggen: “Het duurt nu niet meer zo lang hoor.” Meneer dacht: “Als zij dit allemaal kan verduren, dan kan ik dat ook! Dag voor dag.”

Ze vonden zelfs samen nog de tijd om de aanstaande uitvaart in alle details door te spreken en dat gaf rust. En daarna gingen ze weer verder. Van dag tot dag. Tot die laatste avond van het definitieve afscheid. Er zou geen volgende dag meer volgen van samenzijn. Nu is er dat gruwelijke gemis én dat wereldwijde coronavirus. “Maar”, zegt meneer, “Ik ga het gewoon doen, dag voor dag.” Hij weet als geen ander, dat het helpt om niet verder te kijken dan alleen deze dag. Hopelijk neem jij, net als ik zijn wijsheid mee. Dag voor dag.

De komende weken willen we vanuit Zuylen Uitvaartverzorging extra aandacht schenken aan mensen die het, door overlijden van een dierbare, op dit moment extra zwaar hebben. Eens in de drie dagen organiseren we daarom Zoomen met Zuylen. Een online plek waar we samenkomen, aandacht aan elkaar schenken en troost bieden. Ook organiseren we aparte sessies die wat praktischer van aard zijn omdat we ons kunnen voorstellen dat je functionele vragen hebt over corona en de uitvaartbranche. De sessies zijn gratis en met maximaal zes deelnemers en een of twee gespreksleiders van Zuylen Uitvaartverzorging. Na je aanmelding leggen we je uit hoe gemakkelijk deze techniek werkt als je internet hebt. 

Hieronder de agenda van Zoomen met Zuylen: 

Zondag 29 maart 11.00 – 12.00 uur
Thema: Rouw in coronatijd

Woensdag 1 april 11.00 – 12.00 uur
Thema: Praktische informatie over uitvaarten tijdens deze coronacrisis

Vrijdag 3 april 15.00 – 16.00 uur
Thema: Rouw in coronatijd

Zondag 5 april 11.00 – 12.00 uur
Thema: Praktische informatie over uitvaarten tijdens deze coronacrisis

Aanmelden kan via deze link.